Alkol/Madde Bağımlılığı Nedir?
Alkolü veya uyuşturucu maddeyi düzenli olarak alan veya alma ihtiyacı hisseden kişiler bu durumlara bağımlıdır diyebiliriz. Bağımlılık bir biyolojik rahatsızlıktır yani beyindeki bazı kimyasal ve biyolojik değişikliklerden kaynaklanır. Bu nedenle mutlaka tedavi edilmedilir.
‘Ayda yılda bir madde kullanıyorum bağımlı değilim, istersem bırakırım’ Demek Ne Kadar Doğru?
Madde bağımlılığı biyolojik bir süreç olduğundan bu tür konuşmalar pek gerçekçi değildir. ‘istersem bırakırım’ demek aslında ‘istemiyorum’ veya ‘bedenim/beynim buna izin vermiyor’ demenin başka bir yoludur. ‘Nadiren kullanıyorum’ veya ‘sürekli kullanmıyorum ki’ demek ise ‘tamamen bırakamıyorum çünkü bazen de olsa kullanma isteğim oluyor’ demenin başka yoludur. O zaman bağımlılığı başka bir ifade ile tanımlarsak ‘kullanılmadığında ihtiyaç durumu yaratan, bırakılmak istendiğinde kişiyi zorlayan, kabullenmesi güç ve zor durumlardır’ diyebiliriz.
Hangi Uyuşturucu Maddeler Bağımlılık yapar?
Türü ve çeşidi ne olursa olsun, ister doğal ister sentetik olsun tüm uyuşturucu maddeler bağımlılık yapma potansiyeline sahiptir. Eroin, kokain gibi maddeler çok yüksek bağımlılık potansiyeline sahip iken esrar gibi maddeler hiç az olmamakla birlikte eroin ve kokaine göre biraz daha düşük bağımlılık potansiyeline sahiptirler.
‘Arada esrar kullanıyorum, bağımlılık yapmıyor’ İnanışı Doğru mu?
Eğer arada da olsa kullanmak için bir neden buluyorsanız demek ki o duruma bağımlısınız. Esrar kesinlikle biyolojik olarak bağımlılık yapan bir maddedir. Tıpkı sigara gibi. Bir de olayın psikolojik bağımlılık durumu vardır. İnsanlar çeşitli nedenlerle bağımı olabilirler. Kötü bir yaşamı olan insanların bağımlı olacağı inancı yaygındır fakat bu her zaman doğru değildir. Bazen insanlar eğlenceli bir ortam bulduklarını düşünerek veya sosyalleştiklerini düşünerek bile bağımlı hale gelebilirler. Düşünün şimdi sosyalleşmek için kullanıyorum diye düşünüyorsanız o zaman sosyalleşme ihtiyacı nedeni ile bağımlı olmuş olmaz mısınız?
Alkol/Madde Bağımlılığı Tedavisi Nasıldır?
Tedavi sürecinde alkol bağımlılığının tedavisi uyuşturucu madde tedavisine kıyasla biraz daha risklidir. Çünkü madde tedavisi sırasında en kötü ihtimalle kişi yoksunluk yaşar ve canı biraz yanar. Fakat alkol bırakma tedavisi esnasında, eğer profesyoneller tarafından uygun bir ortamda yapılmazsa, ‘deliryum tremens’ adı verilen ve ölümcül risk taşıyan bir durum ortaya çıkabilir. Alkol ve uyuşturucu madde tedavisinin olmazsa olmaz ilk aşaması kişinin mutlaka ve mutlaka kendi kararı ile bırakmak için başvurmuş olması gerekir. Bağımlılığın nedeni beyin kaynaklı olduğuna göre bırakmak için beyinde karar vermek gerekir. Yani hep duyguğumuz ‘bu işi kafanda bitirmelisin’ cümlesi var ya, işte o cümle her ne kadar sevmesek te kısmen doğru bir cümle. Kişi bırakmaya karar verdikten sonra tedavi seçenekleri konuşulur. Yatarak veya ayaktan ilaç ve psikoterapi ile tedavi seçenekleri mümkündür. Alkol bağımlılığı tedavisinde alkol isteğini azaltan veya alkol alındığında kişinin alkolden tiksinmesini sağlayabilen ilaç tedavisi seçenekleri mevcuttur. Madde bağımlılığı tedavisinde ise kişinin isteğini kısmen azaltabilen ve yoksunluğu hafifletebilen ilaç tedavisi seçenekleri mevcuttur. Fakat bağımlılığın en önemli basamağını psikoterapiler oluşturur. Çünkü bağımlılık tedavisi bir ömür boyu sürer. Korkmayın ömür boyu ilaç kullanmaktan bahsetmiyoruz. Ömür boyu sürmesinin nedeni hayatınızda bir kez alkol veya madde bağımlılığı ile tanıştıysanız hayatınızın geri kalanında yaşadığınız sıkıntılarda aklınıza gelecektir. Bırakmanız üzerinden yıllar geçse bile bazen istek yaşayabilirsiniz ve en kötüsü yaşamınızın geri kalanında bir kez dahi denesiniz bile tekrar bağımlı olma riskiniz çok ama çok yüksek. İşte bu durumda tedavinin en önemli basamağını piskoterapiler oluşturuyor. Yani amacımız sizi bu durumlardan ve tekrar bağımlı hale gelmekten kurtarmak…
